ประโยชน์ของวันสงกรานต์

วันสงกรานต์คืออะไร มีประโยชน์ กิจกรรมที่น่าสนใจและข้อควรระวังอะไรบ้าง?

วันสงกรานต์(Songkran’s Day) คือ ประเพณีอย่างหนึ่งของประเทศไทย และยังมีประเทศพม่า, กัมพูชา, ลาว และชนกลุ่มน้อย ไปจนถึงประเทศศรีลังกา ในสมัยก่อนสงกรานต์คืองานพิธีที่จัดขึ้นภายในครอบครัว หรือชุมชนที่อยู่ในพื้นที่เดียวกัน

คำว่า “สงกรานต์” มาจากภาษาสันกฤต แปลว่าการเคลื่อนผ่าน ซึ่งหมายถึงการย้ายของดวงอาทิตย์ จากราศีหนึ่งไปยังอีกราศีหนึ่ง ซึ่งก็คือการเคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษที่อยู่ในเดือนเมษายนนั่นเอง ในอดีตจะจัดขึ้นโดยใช้การคำนวณทางดาราศาสตร์เป็นหลัก แต่ในสมัยนี้จะมีการกำหนดเป็นวันที่ 13-15 เมษายัน อย่างชัดเจน และจัดขึ้นทุกปี ตามปฏิทินไทย

วันสงกรานต์ยังถือว่าเป็น “วันขึ้นปีใหม่ไทย” ผู้คนจะออกมาร่วมเฉลิมฉลอง เข้าร่วมกิจกรรม ในอดีตอาจจะเป็นพิธีทางความเชื่อ แต่วันเวลาที่เปลี่ยนไป ผู้คนเริ่มเปลี่ยนทัศนคติจนกลายเป็นงานเทศกาล เหมาะกับช่วงฤดูร้อน โดยการละเล่นสาดน้ำที่ได้รับความนิยมทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ นอกจากนี้ยังมีการรดน้ำดำหัว ขอพรจากผู้หลักผู้ใหญ่ การตักบาตรทำบุญ และการสรงน้ำพระ เพื่อเป็นสิริมงคลให้แก่ตัวเองในวันเริ่มต้นปีใหม่ไทยได้อย่างมีความสุข

ประโยชน์ของวันสงกรานต์

1.เป็นวันหยุดยาวของคนไทยทั้งภาครัฐและเอกชน ทำให้ได้พักผ่อน ออกไปเล่นสาดน้ำให้ผ่อนคลาย

2.เป็นวันที่ผู้คนมักจะเดินทางกลับบ้านต่างจังหวัด เพื่อกลับไปหาครอบครัว จึงเรียกได้ว่าเป็นวันที่ญาติพี่น้องที่ไม่ได้พบหน้ากันนานจะได้กลับมาพบกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา

3.วันสงกรานต์มีพิธีรดน้ำดำหัวผู้หลักผู้ใหญ่ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต อีกทั้งยังเป็นการรำลึกถึงบุญคุณ และการแสดงถึงความกตัญญู ทำให้เกิดความอบอุ่นภายในครอบครัว พร้อมความแน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้น

4.ช่วยให้จิตใจเป็นสุข สงบ และรู้สึกผ่อนคลาย เพราะมีกิจกรรมเข้าวัด ตักบาตร ทำบุญ และกิจกรรมสรงน้ำพระ

5.เปรียบเสมือนวันปีใหม่ของไทย ทำให้ผู้คนรู้สึกว่าได้เริ่มต้นตั้งเป้าหมายใหม่เพื่อให้ชีวิตดีขึ้นและทำสิ่งที่ตั้งใจไว้ให้สำเร็จ

6.เป็นการสืบสานประเพณีไทยที่เก่าแก่และสวยงาม ให้คงคุณค่าอยู่ต่อไปในรุ่นลูกหลาน

7.เพิ่มความแน่นแฟ้นให้กับครอบครัว โดยเฉพาะลูกหลานที่เดินทางกลับบ้านมารดน้ำขอพรจากพ่อแม่และญาติผู้ใหญ่

8.เป็นกิจกรรมที่ผู้คนภายในชุมชนจะได้เข้าร่วม สนุกสนานไปกับการเล่นน้ำ และได้พบเจอเพื่อนใหม่ที่อาศัยอยู่ไม่ไกลกัน

9.ในวันสงกรานต์จะมีกิจกรรมการประกวด ทำให้คนที่สนใจได้เข้าร่วมเพื่อโอกาสที่จะได้รับรางวัล

10.เป็นวันที่ผู้คนจะได้เข้าวัดไปทำบุญตักบาตร สรงน้ำพระ และอาจมีการก่อเจดีย์ทราย ซึ่งถือว่าเป็นวันมหามงคล ได้ทำบุญสร้างกุศล ทำให้เกิดความสบายใจและปิติสุข

11.เนื่องจากผู้คนจะไปรวมตัวกันตามสถานที่จัดงานต่าง ๆ ทำให้พ่อค้าแม่ค้ามีรายได้เพิ่มมากขึ้นในช่วงวันหยุดยาว ไม่ว่าจะเป็นการขายอาหาร, ขายปืนฉีดน้ำ, น้ำอบ ฯลฯ และสิ่งของที่เกี่ยวข้อง

12.ช่วยดับร้อนจากอากาศในช่วงฤดูร้อน เพราะสามารถเล่นกิจกรรมสาดน้ำและเล่นน้ำกันได้ตลอดทั้งวันทั้งคืน 3 วันติด

13.ผู้คนจะได้แต่งตัวสวย ได้เปลี่ยนสไตล์การแต่งตัวที่ไม่มีโอกาสได้แต่งในวันธรรมดา ด้วยเสื้อผ้าลายดอกไม้ และเสื้อหลากสีสัน

14.ได้ร่วมสนุกกับกิจกรรมพื้นบ้าน ซึ่งเน้นวัตถุประสงค์ที่ช่วยให้เกิดความสามัคคีกันในกลุ่มผู้เล่น

15.เป็นช่วงเวลาที่จะได้พักผ่อนอย่างอิสระ ไม่ว่าจะเป็นอยู่บ้าน ออกไปท่องเที่ยว หรือออกไปสังสรรค์กับเพื่อนฝูง ช่วยชาร์จพลังชีวิตก่อนกลับมาเริ่มทำงานตามปกติ

กิจกรรมที่น่าสนใจในวันสงกรานต์

ในวันสงกรานต์จะมีกิจกรรมที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ที่ยังคงพบเห็นได้ในปัจจุบัน มีดังนี้

1.กิจกรรมรดน้ำดำหัว

การรดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ เป็นกิจกรรมที่ได้รับความนิยมในช่วงวันสงกรานต์เป็นอย่างมาก เพื่อเป็นการแสดงความเคารพ และขอขมาในสิ่งที่ผ่านมา แสดงถึงความกตัญญูต่อผู้ที่มีอายุมากกว่า โดยจะมีการใช้น้ำอบผสมน้ำ และพวงมาลัยไปไหว้ผู้ใหญ่ พร้อมขอพรเพื่อเป็นสิริมงคล

2.กิจกรรมสรงน้ำพระ

ปัจจุบันจะมีทั้งการจัดขึ้นภายในวัด และตามสถานที่ราชการต่าง ๆ รวมไปถึงตามบ้าน โดยนิยมสรงน้ำพระพุทธรูปด้วยน้ำอบและดอกไม้ เป็นการสะท้อนความเคารพต่อพุทธศาสนา เพื่อชีวิตที่ร่มเย็นเป็นสุขตลอดปี

3.กิจกรรมก่อเจดีย์ทราย

กิจกรรมก่อเจดีย์ทรายจะจัดขึ้นเป็นบางพื้นที่ตามวัดต่าง ๆ ร่วมกับการประกวดเจดีย์ทราย กิจกรรมนี้สืบทอดกันมาตามความเชื่อว่า ทุกครั้งที่มีการเดินเข้าวัดแล้วเดินกลับออกมา เศษดินทรายจะติดเท้าออกมาด้วย ถือว่าเป็นบาป เมื่อถึงช่วงสงกรานต์ จึงมีการขนทรายเข้าวัดแทนที่ทรายที่นำออกมา เพื่อเป็นบุญกุศลแก่ตนเอง และวัดก็จะนำทรายเหล่านั้นไปใช้ประโยชน์โดยไม่ต้องหาซื้ออีกด้วย

4.กิจกรรมเล่นสาดน้ำ

การสาดน้ำคือกิจกรรมที่เหล่าเด็ก ๆ และหนุ่มสาวจะได้สนุกสนาน เป็นกิจกรรมคลายร้อนด้วยการใช้น้ำสะอาดหรือน้ำผสมน้ำอบและแป้งหอม ทำให้เย็นชุ่มฉ่ำ โดยใช้ขันใบเล็ก ๆ รดไปที่อีกฝ่ายแค่พอเปียก หรือใช้วิธีพรมน้ำ ให้ดูน่ารัก สุภาพ และเคารพซึ่งกันและกัน

อันตรายและข้อควรระวังในวันสงกรานต์

1.อาจมีคนที่ดื่มสุราขาดสติเข้ามาก่อกวนในเทศกาลสงกรานต์โดยไม่รู้ตัว สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่น และเป็นอันตรายต่อคนรอบข้างได้ ดังนั้นจึงต้องคอยสอดส่องระมัดระวังคนที่มีพฤติกรรมแปลก ๆ พยายามอยู่ให้ห่างเข้าไว้

2.การเล่นสาดน้ำในปัจจุบันมักเล่นด้วยความรุนแรง อย่างการใช้ปืนฉีดน้ำแรงดันสูง จนทำให้บาดเจ็บตามมาได้

3.ผู้ไม่หวังดีจะฉวยโอกาสนี้ถูกเนื้อต้องตัวเกินงาม ทำให้ถูกคุกคามและรู้สึกไม่ปลอดภัย จนเป็นวันสงกรานต์ที่ไม่สนุกสำหรับใครหลาย ๆ คน

4.อุบัติเหตุจากการเล่นสงกรานต์เรียกได้ว่าคือ 7 วันอันตรายที่เกิดขึ้นจากการเมาแล้วขับ และการขับรถเร็ว ทำให้เป็นช่วงเวลาที่มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตจำนวนมาก

แม้ว่ากิจกรรมสงกรานต์จะถูกสืบทอดมายาวนาน แต่ด้วยวิถีชีวิตของผู้คนที่เปลี่ยนไป ทำให้การละเล่นแบบดั้งเดิมมีการปรับเปลี่ยนตามไปด้วย ดังนั้นการหันกลับมาสืบสานประเพณีที่สวยงามแบบสมัยก่อน เน้นการละเล่นที่เหมาะสม พอดีพองาม ก็จะช่วยให้เทศกาลนี้ดูน่ามองมากยิ่งขึ้น