การวิ่งคืออะไร มีประโยชน์ เทคนิคและอันตรายอะไรบ้าง?
การวิ่ง(Running) คือ การเคลื่อนไหวอย่างหนึ่งของร่างกายที่ช่วยให้ทั้งมนุษย์และสัตว์บกเคลื่อนที่ไปได้ด้วยความรวดเร็วมากขึ้นเมื่อเทียบกับการเดินเท้า เป็นการเคลื่อนที่คนละแบบเมื่อเทียบกับการเดิน การวิ่งคล้ายการทำงานของสปริง คือร่างกายจะลอยตัวเด้งขึ้นจากพพื้น มีการเปลี่ยนแปลงพลังงานจลน์และพลังงานศักย์ในแต่ละก้าวที่เกิดขึ้น โดยพลังงานจะถูกเก็บไว้ในเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ เมื่อเคลื่อนที่ด้วยการวิ่ง จะทำให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นยืดหยุ่น ปลดปล่อยพลังออกมา มีทั้งการวิ่งเหยาะ ๆ ไปจนถึงการวิ่งอย่างรวดเร็ว
การเคลื่อนไหวด้วยวิธีนี้ยังถือว่าเป็นกีฬาอย่างหนึ่งสำหรับมนุษย์ เพราะมีความเกี่ยวเนื่องกับสุขภาพ เชื่อกันว่าในบรรพบุรุษของมนุษยชาติ พัฒนาความสามารถในการวิ่งแบบสองขากันมาตั้งแต่เมื่อ 4.5 ล้านปีก่อน โดยเป้าหมายก็เพื่อล่าสัตว์ การแข่งขันเกมกีฬา และการเอาตัวรอด ส่วนการแข่งขันครั้งแรกที่ถูกบันทึกเอาไว้ในประวัติศาสตร์เกิดขึ้นในเทศกาล Tailteann Games ที่ไอร์แลนด์เมื่อ ราว 1800 ปีก่อนคริสตกาล และกลายเป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมอย่างหนึ่ง เนื่องจากเข้าถึงได้ง่าย พบหลักฐานในโอลิมปิกครั้งแรกของโลก ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อ 776 ก่อนคริสตกาล
ประโยชน์ของการวิ่ง
1.การวิ่งไม่ว่าจะเป็นแบบเร็วหรือช้า ก็ล้วนมีประโยชน์ต่อสุขภาพ เพราะเป็นเสมือนการเคลื่อนไหวเพื่อให้กล้ามเนื้อ ข้อต่อ และเส้นเอ็นต่าง ๆ ทำงาน เกิดความยืดหยุ่น กระตุ้นการทำงานของระบบเผาผลาญ ทำให้ร่างกายแข็งแรงมากขึ้น
2.เมื่อวิ่งเป็นประจำทุกวันจนร่างกายเกิดความชิน จะทำให้เหนื่อยยาก เคลื่อนไหวได้คล่องตัวกว่าเดิม
3.การวิ่งถือว่าเป็นการออกกำลังกาย จึงใช้เป็นหนึ่งในวิธีควบคุมและลดน้ำหนัก สำหรับคนที่หลงไหลการออกกำลังกายในรูปแบบนี้
4.ช่วยชะลอการลดลงของมวลกระดูกและกล้ามเนื้อ อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นให้มวลกระดูกเพิ่มขึ้นมาได้
5.การวิ่งอย่างถูกวิธีครั้งละ 20-30 นาที ติดต่อกันอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 ครั้ง จะช่วยทำให้กล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรง เสริมภูมิต้านทานให้กับร่างกายได้มากขึ้น
6.เป็นวิธีช่วยเพิ่มความสุขได้อย่างหนึ่ง เนื่องจากขณะวิ่ง ร่างกายจะมีการหลั่งสารแห่งความสุขออกมา ทำให้เกิดความรู้สึกผ่อนคลาย รู้สึกกระปรี้กระเปร่า
7.ช่วยให้นอนหลับได้ง่าย หลับลึกตลอดทั้งคืน ลดภาวะนอนไม่หลับได้ ด้วยการวิ่งออกกำลังกายเหยาะ ๆ วันละ 30 นาที ในช่วงเย็น
8.ช่วยให้กระดูกข้อต่อแข็งแรงมากขึ้น เนื่องจากร่างกายจะมีการสร้างเซลล์ในส่วนนั้นเพิ่มขึ้นมาเพื่อรองรับแรงกระแทกและน้ำหนักที่ส่งไปยังช่วงล่าง
9.ลดการเสื่อมสภาพของเซลล์ได้ ด้วยการวิ่งออกกำลังกายเป็นประจำอย่างมีวินัย ช่วยให้ผิวพรรณแลดูอ่อนเยาว์ หน้าตาดูเด็กกว่าอายุจริง
10.เป็นการเคลื่อนไหวในเวลาเร่งรีบ ช่วยให้ถึงที่หมายได้อย่างรวดเร็วมากกว่าการเดินเท้า
11.การวิ่งคือทักษะเพื่อการเอาตัวรอด ไม่ว่าจะมาจากการวิ่งหนีศัตรู หรือวิ่งเพื่อไล่ล่า
12.ลดการเกิดความเสี่ยงของโรคมะเร็ง จากผลการวิจัยของ Journal Of Nutrition พบว่าคนที่ออกกำลังกายด้วยการวิ่งเป็นประจำ ลดการเกิดโรคมะเร็งสูงสุดถึง 70% เลยทีเดียว
เทคนิคการวิ่งให้ถูกวิธี
1.การวิ่งมีพื้นฐานไม่ต่างจากการเดิน นั่นก็คือการมองตรงไปข้างหน้าขณะเคลื่อนไหวร่างกาย หลีกเลี่ยงการก้มมองเท้า หรือหันซ้ายขวา เพื่อป้องกันไม่ให้เสียการควบคุมขณะวิ่ง และมองเห็นทางได้ชัด หลีกเลี่ยงอันตรายได้ทัน กรณีพบสิ่งกีดขวาง หรือเหตุการณ์ต่าง ๆ
2.หากเป็นมือใหม่ที่เพิ่งหัดวิ่งออกกำลังกาย ควรวิ่งเหยาะ ๆ ก่อน เพื่อให้กล้ามเนื้อคุ้นชิน แล้วค่อยเริ่มวิ่งให้เร็วขึ้นในวันถัด ๆ ไป
3.ก่อนวิ่งให้ทำการยืดกล้ามเนื้อก่อน เพื่อให้ร่างกายมีความยืดหยุ่น ลดอาการบาดเจ็บจากกล้ามเนื้อหรือเส้นเอ็นฉีกขาดได้
4.เลือกใช้รองเท้าวิ่งที่ออกแบบมาเพื่อรองรับสรีระ และเป็นวัสดุที่มีคุณภาพ เน้นช่วยซับแรงกระแทก ลดการบาดเจ็บของข้อต่อ โดยเฉพาะหัวเข่า
5.ในขณะวิ่งจะต้องกำมือหลวม ๆ ไม่เกร็งแขน บ่า และหัวไหล่ ปล่อยให้ทุกอย่างทำงานสอดคล้องกัน ซึ่งจะช่วยควบคุมจังหวะการวิ่งได้ดีขึ้น
6.ลงเท้าในท่าที่เหมาะสม ซึ่งสามารถใช้ทั้งการลงด้วยส้นเท้าหรือปลายเท้าก่อนก็ได้ แต่ท่าที่จะช่วยลดเสี่ยงไม่ให้เกิดการบาดเจ็บได้คือการลงปลายเท้า หรือการใช้กลางเท้าลงก่อน จะเป็นผลดีกว่า
7.กรณทีที่มีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์ แนะนำว่าควรวิ่งแบบเหยาะ ๆ ก่อน เพื่อป้องกันอันตรายต่อร่างกายในช่วงแรกเริ่ม
อันตรายจากการวิ่งที่ควรระวัง
1.คนที่มีน้ำหนักตัวเกิน และเพิ่งเริ่มหัดวิ่งในช่วงแรก เสี่ยงที่จะเกิดอันตรายต่อกล้ามเนื้อ ข้อต่อ และเส้นเอ็นได้ หากวิ่งในท่าที่ผิด
2.ถ้าเลือกรองเท้าวิ่งที่ไม่ได้มาตรฐาน จะทำให้เกิดอุบัติเหตุลื่นหกล้ม หรือเท้าได้รับแรงกระแทกมากจนส่งผลให้เกิดการบาดเจ็บตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายตามมา
3.การวิ่งโดยไม่สนใจสัญญาณเตือนร่างกาย ก้าวเท้าในท่าที่ผิด การลงเท้าแบบผิด ๆ เป็นประจำ จะทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพกล้ามเนื้อและข้อต่อในระยะยาวได้
จะเห็นได้ว่าเราควรใส่ใจกับการวิ่งและวิธีการวิ่งให้ถูกวิธีมากที่สุด เมื่อเทียบกับประโยชน์ที่ได้รับ เมื่อเคลื่อนไหวได้อย่างถูกต้องแล้ว ก็จะช่วยให้เกิดประสิทธิภาพ ลดการบาดเจ็บ และวิ่งได้เร็วขึ้นโดยไม่ก่อให้เกิดอุบัติเหตุตามมาได้ง่าย