ประโยชน์ของบันได

บันไดคืออะไร มีประโยชน์ ประเภทและอันตรายอะไรบ้าง?

บันได(Stair) คือ สิ่งประดิษฐ์ที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อใช้งานในการเชื่อมต่อกับจุดที่ต่างระดับกันของอาคาร เช่น การเดินลงจากบ้านที่มีสองชั้น จะต้องมีส่วนประกอบของบันไดเป็นทางสำหรับขึ้นลง เพราะฉะนั้น บันไดคือชุดของขั้นบันไดที่เชื่อมต่อกันในลักษณะที่ช่วยให้เดินขึ้นหรือลงได้ มักทำจากวัสดุอย่างไม้ คอนกรีต หรือโลหะ เป็นต้น

บันไดได้รับการออกแบบโดยคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นหลัก ตามมาด้วยความสะดวก และความสวยงามเป็นสิ่งสุดท้าย โดยทั่วไปแล้วจะมีราวจับที่ด้านข้าง สามารถจับเพื่อพยุงขณะเดินขึ้นได้ โดยทั่วไปแต่ละขั้นบันไดมีระยะห่างเท่า ๆ กัน มีความกว้างพอดีกับช่วงเท้าที่จะก้าวขึ้นลง

ต้นกำเนิดของสิ่งที่เป็นองค์ประกอบของอาคารบ้านเรือนชนิดนี้ มีต้นกำเนิดที่ไม่ชัดเจนนัก แต่เชื่อกันว่าเกิดขึ้นมายาวนานหลายพันปีก่อนคริสตกาล จากการค้นพบหินแกะสลักเป็นขั้นบันไดบนภูเขา ซึ่งมีอายุนานหลายพันปี นอกจากนี้ยังค้นพบลักษณะทางขึ้นเหมือนบันไดในซากปรักหักพังของ Mohenjo-daro ที่สร้างขึ้นเมื่อ 4,500 ปีก่อนในปากีสถาน และประมาณ 2,000 ปี ก่อนคริสตกาล ชาวอียิปต์เริ่มสร้างบันไดขึ้นสู่วิหาร

บันไดส่วนใหญ่ในยุคนั้นทำจากหิน เพื่อต้องการความทนทาน ส่วนในปัจจุบันบันไดนิยมทำจากไม้ เหล็ก และคอนกรีตเสริมเหล็ก ที่ออกแบบให้สามารถรับน้ำหนักได้ดี มีความปลอดภัยสูง

แน่นอนว่าบันไดเกิดขึ้นจากความจำเป็น แต่บ่อยครั้งที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อปัจจัยด้านอื่น เช่น ในบ้านของชาวจอร์เจีย บันไดมักเป็นสัญลักษณ์บ่งบอกถึงความมั่งคั่ง มักมีลักษณะกว้าง ดูโอ่อ่า คดเคี้ยวเพื่อให้โดดเด่น สะท้อนความยิ่งใหญ่และมั่งมี

ส่วนในปัจจุบัน สิ่งประดิษฐ์นี้ได้รับความนิยมใช้ประโยชน์ เพื่อเชื่อมต่อเดินขึ้นลงอาคารที่มีหลายชั้น หรือบ้านที่ต้องการยกพื้นสูง ด้วยวัสดุและการดีไซน์ที่หลากหลาย เพื่อสะท้อนเอกลักษณ์เฉพาะตัว ประโยชน์ของการใช้งาน และความชอบร่วมด้วย

ประโยชน์ของบันได

1.ใช้เป็นทางเชื่อมสำหรับขึ้นลงระหว่างชั้นที่ต่างระดับกันของอาคาร โดยเริ่มตั้งแต่ 2 ชั้นขึ้นไป

2.บันไดที่ออกแบบมาแบบเคลื่อนย้ายได้ สามารถใช้ปีนขึ้นไปยังตำแหน่งที่ต้องการ นิยมใช้ในงานก่อสร้าง เช่น การเปลี่ยนหลอดไฟ, การทำความสะอาดฝ้าเพดาน เป็นต้น

3.ช่วยให้หยิบของบนที่สูงได้ ด้วยการเลือกใช้บันไดเอนกประสงค์

4.ใช้ป้องกันสัตว์ แมลงมีพิษ ไม่ให้เข้ามาสู่ตัวบ้านได้ ด้วยการยกพื้นบ้านให้สูงขึ้น และเชื่อมต่อบ้านด้วยขั้นบันไดแทน

5.บันไดบ้านที่มีความกว้างพอเหมาะ สามารถประยุกต์เป็นที่ออกกำลังกาย ด้วยการเดินขึ้นลงเพื่อเผาผลาญพลังงานได้

6.ช่วยเพิ่มความสวยงามให้ที่อยู่อาศัย ดูหรูหราและมีความโดดเด่นด้วยการออกแบบบันไดที่เข้ากับสไตล์ของบ้าน

7.การใช้งานบันไดช่วยลดการใช้พลังงานจากลิฟท์โดยสาร จึงเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ช่วยอนุรักษ์พลังงานได้อีกทาง

8.บันไดช่วยให้กล้ามเนื้อและกระดูกแข็งแรง ด้วยการเดินขึ้นและลงเป็นประจำทุกวัน อีกทั้งยังช่วยกระชับกล้ามเนื้อ เผาผลาญพลังงาน ทำให้ร่างกายแข็งแรง ไม่เหนื่อยง่าย

9.ช่วยป้องกันขโมยหรือสัตว์ร้ายที่อาจเข้ามาในบ้านได้ ด้วยการใช้บันไดชนิดพับเก็บ ทำให้ไม่มีจุดเชื่อมต่อที่ผู้ไม่หวังดีจะปีนขึ้นสู่ตัวบ้านได้ง่าย ๆ

10.เป็นตัวช่วยลดความแออัดในพื้นที่ ๆ มีคนใช้ลิฟท์โดยสารเป็นจำนวนมาก สามารถใช้ทางเลือกบันไดทั่วไป หรือเป็นบันไดเลื่อนแทนได้

11.ช่วยให้เคลื่อนย้ายสิ่งของต่าง ๆ ขึ้นและลงระหว่างชั้นต่างระดับได้ง่ายขึ้น

12.บันไดเป็นทางออกในการอพยพที่สำคัญในกรณีฉุกเฉิน เช่น ไฟไหม้หรือไฟฟ้าดับ เมื่อลิฟต์อาจไม่พร้อมใช้งานหรือไม่ปลอดภัยต่อการใช้งาน ซึ่งถือว่าการหนีออกจากอาคารผ่านทางบันไดหนีไฟ จะเป็นจุดที่รวดเร็วและปลอดภัยมากกว่า

13.บันไดสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พื้นที่ว่างภายในอาคารได้มากขึ้น โดยเฉพาะพื้นที่ ๆ มีจำกัด ทำให้มีพื้นที่อยู่อาศัยในแนวดิ่ง และเชื่อมต่อด้วยบันไดวน หรือ บันไดขนาดเล็ก

14.ใช้เป็นจุดเชื่อมต่อการขึ้นลงระหว่างเตียงสองชั้น ทำให้มีพื้นที่ในการพักอาศัยเพิ่มขึ้น และสะดวกในการขึ้นลงเตียงนอน

ประเภทของบันได

ประเภทของบันไดแบ่งตามลักษณะของวัสดุที่นำมาก่อสร้างได้เป็น 3 กลุ่ม ดังนี้

1.บันไดคอนกรีตเสริมเหล็ก

เป็นบันไดที่มีอายุการใช้งานยาวนาน มีลักษณะทึบ มองลอดไม่ได้ มักจะเป็นลักษณะคอนกรีตเปลือย มีความเรียบ มันเงา ทนทานสูง

2.บันไดไม้

มีทั้งบันไดที่สร้างจากไม้จริง และไม้ปลอมเพื่อเน้นความสวยงาม นิยมใช้งานสำหรับพื้นที่ ๆ ต้องการบรรยากาศธรรมชาติ ช่วยทำให้อาคารหรือที่พักอาศัยดูอบอุ่น

3.บันไดเหล็ก

เป็นบันไดที่ใช้งานกับพื้นที่ ๆ ไม่เน้นการรับน้ำหนักมาก ก่อสร้างได้รวดเร็ว มีช่องมองลอดได้ คล้ายงานก่อสร้างบันไดไม้ ให้ความสวยงาม แต่มักจะไม่ค่อยทนทาน

อันตรายที่ควรระวังของบันได

1.บันไดบางชนิดผลิตจากวัสดุที่ไม่ได้มาตรฐาน และการก่อสร้างที่ไม่ดีพอ อาจทำให้เกิดการแตกหัก และร่วงหล่นลงมาใส่คนที่อยู่ด้านล่างจนได้รับบาดเจ็บ

2.การออกแบบบันไดที่แคบจนเกินไป เสี่ยงสะดุดหรือหกล้ม เพราะไม่รองรับกับความยาวของเท้า

3.หากเป็นที่พักอาศัยที่มีเด็กเล็กหรือคนชราอยู่ บันไดเป็นจุดอันตรายที่ไม่ควรให้กลุ่มคนเหล่านี้ใช้งาน เพราะเสี่ยงต่อการลื่นล้ม ตามมาด้วยอุบัติเหตุร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้

การใช้งานบันไดนั้นมีจุดประสงค์เพื่อการใช้ประโยชน์ และยังเป็นตัวช่วยสร้างความสวยงามในสถาปัตยกรรมต่าง ๆ ช่วยอำนวยความสะดวกหลากหลาย จึงกลายเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับอาคารต่าง ๆ ที่พบได้ทั่วโลก