เครื่องใช้สแตนเลสคืออะไร มีประโยชน์ หลักในการเลือกใช้และอันตรายอะไรบ้าง?
เครื่องใช้สแตนเลส(Stainless steel equipments) คือ เครื่องใช้ต่าง ๆ ที่ผลิตขึ้นจากวัสดุที่เรียกว่า “สแตนเลส” เรียกกันในอีกชื่อว่า “เหล็กกล้าไร้สนิม” ได้รับความนิยมในการนำมาใช้งานผลิตเป็นอุปกรณ์ต่าง ๆ อย่างหลากหลาย โดยเฉพาะของใช้ภายในบ้าน เครื่องครัว ของใช้ในห้องน้ำ ของใช้ในชีวิตประจำวัน ไปจนถึงในโรงงานอุตสาหกรรม
อุปกรณ์ที่ผลิตมาจากวัสดุชนิดนี้มีประโยชน์อย่างมากมาย เหมาะสำหรับการใช้งานด้านสุขอนมัย มีความสามารถในการป้องกันการเกิดสนิม ดีกว่าเหล็กกล้า น้ำหนักเบา และอายุการใช้งานยาวนานกว่าโลหะอื่น แน่นอนว่าหากดูแลรักษาให้ดี จะมีอายุการใช้งานยาวนานเป็นร้อยปีได้เลยทีเดียว
ส่วนผสมของสแตนเลสจะประกอบด้วยเหล็ก, คาร์บอน และโครเมียม เป็นโลหะที่ทนทานต่อการกัดกร่อนได้ดี ด้วยส่วนผสมของโครเมียมซึ่งเป็นส่วนผสมสำคัญจะต้องมีปริมาณอย่างน้อยที่ผสมอยู่ไม่ต่ำกว่า 10.5% ช่วยให้ภายในเหล็กมีโครงสร้างที่เรียกกว่าโครเมียมออกไซด์ขึ้นมา สารชนิดนี้นี่เองที่จะป้องกันไม่ให้ความชื้น หรือกรดมากัดกร่อนวัสดุได้ง่าย ซึ่งในท้องตลาดมีประเภทของสแตนเลสให้เลือกอย่างหลากหลาย มีราคาถูกและแพงต่างกัน ขึ้นอยู่กับกระบวนการผลิต ไปจนถึงอัตราส่วนผสม นอกจากนี้ยังมีการผสมแร่ธาตุอื่น ๆ เข้าไปด้วย เพื่อเพิ่มคุณสมบัติให้เหมาะสมกับประเภทการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ประโยชน์ของเครื่องใช้สแตนเลส
1.ช่วยป้องกันการกัดกร่อนจากกรดที่อาจมาจากผักและผลไม้บางชนิด ที่นำมาใช้ในการทำอาหาร เช่น มะนาว, สับปะรด เป็นต้น เหมาะสำหรับการใช้งานเป็นภาชนะทั้งปรุงอาหาร และสำหรับจัดวางเป็นจานอาหารได้อย่างปลอดภัย
2.เครื่องใช้สแตนเลสสามารถทนต่ออุณหภูมเย็นจัดได้ โดยไม่ต้องกลัวการแตกหักหรือเปราะ สามารถนำแช่เย็นได้ทันที โดยไม่ต้องกลัวว่าวัสดุจะบิดเบี้ยวผิดรูป
3.มีความสามารถในการป้องกันคราบออกไซด์ เมื่อใช้กับงานที่มีอุณหภูมิสูง มีความทนทานแข็งแรงไม่เปลี่ยนรูป อย่างการนำมาผลิตเป็น หม้อ, กระทะ หรือกาต้มน้ำ เป็นต้น
4.มีน้ำหนักเบา สามารถใช้งานได้สะดวก ด้วยความบางที่เห็นจากเครื่องใช้ต่าง ๆ แต่กลับมีความแข็งแรงสูงเมื่อเทียบกับมวลของเครื่องใช้สแตนเลส โดยเฉพาะในการนำไปใช้เป็นส่วนประกอบของเครื่องใช้ภายในบ้าน
5.สามารถใช้งานภายใต้ความชื้นสูงได้ โดนน้ำหรือแช่น้ำเป็นเวลานานได้ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องสนิม และไม่จำเป็นต้องทาสีเคลือบกันสนิมแต่อย่างใด เพราะวัสดุชนิดนี้จะไม่ทำปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศ
6.มีความปลอดภัยในการนำมาใช้เป็นเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะเครื่องครัว เพราะไม่มีสารปนเปื้อน และไม่เกิดสารพิษเนื่องจากจะไม่ทำปฏิกิริยากับสารเร่งต่าง ๆ
7.ช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย เพราะเครื่องใช้สแตนเลสมีราคาถูก แต่ทนทานในการใช้งาน จึงทำให้มีอายุการเก็บรักษาได้เป็นร้อยปี เพียงแค่ดูแลให้ถูกวิธี ไม่ต้องคอยเปลี่ยนใหม่
8.ไม่ก่อให้เกิดอันตรายในการใช้งาน นำกลับมาใช้ใหม่ได้ ดังนั้นจึงเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ลดการเกิดขยะได้เป็นอย่างดี
9.สามารถทนไฟได้ดี ใช้ประโยชน์ในงานอุตสาหกรรมต่างได้ โดยไม่หลอมเหลว หรือเกิดเป็นเขม่าแต่อย่างใด
10.มีความสวยงามด้วยลักษณะเฉพาะตัว จึงสามารถนำมาผลิตเป็นของใช้ภายในบ้านได้อย่างหลากหลาย สามารถเป็นของตกแต่งและของใช้ไปพร้อมกันได้
11.สามารถนำไปใงานสำหรับการขึ้นรูปได้ง่าย ทั้งการตัดและเชื่อมที่สะดวก แปรรูปได้ค่อนข้างอิสระ
วิธีเลือกใช้สแตนเลสให้ได้คุณภาพ
1.ควรเลือกใช้สแตนเลสจากลักษณะการใช้งาน เช่น เป็นเครื่องครัว, เฟอร์นิเจอร์, ของตกแต่ง เพื่อจะได้ไม่เกิดข้อผิดพลาด และคุ้มค่ากับราคามากที่สุด
2.เช็คคุณภาพของวัสดุ โดยดูจากเกรดที่ได้รับความนิยมทั่วไป คือ สแตนเลส 304 มีความทนทาน และมีคุณภาพ ทนทานต่อการกัดกร่อน ทนความร้อนและความเย็นได้
3.รูปแบบและขนาด ต้องเลือกให้เหมาะสมกับการใช้งาน เช่น กระทะสแตนเลส คุณควรเลือกขนาดที่ไม่ใหญ่หรือเล็กจนเกินไป เพราะจะได้ช่วยให้เกิดความสะดวกและคล่องตัว
4.ควรเลือกเครื่องใช้สแตนเลสที่มีราคาที่เหมาะสมกับงบประมาณของคุณ และอย่าลืมว่าราคาสูงไม่ได้หมายความว่าคุณจะได้รับคุณภาพสูงตามไปด้วย
5.ควรเลือกเครื่องใช้สแตนเลสที่มีการรับประกันคุณภาพ ผู้ผลิตที่มีความน่าเชื่อถือ นี่จะช่วยให้คุณมั่นใจว่าคุณได้รับสินค้าที่มีคุณภาพจริง ๆ
อันตรายของเครื่องใช้สแตนเลสที่ต้องระวัง
1.เครื่องใช้สแตนเลสที่ไม่มีมาตรฐาน มีส่วนผสมของสารชนิดอื่นเพื่อลดต้นทุนมากจนเกินไป อาจกัดกร่อนเกิดตะกั่วได้ หากนำไปใช้อาจทำให้ตกค้าง และเป็นอันตรายต่อสุขภาพในระยะยาวได้
2. เครื่องใช้สแตนเลสที่ไม่ได้ผ่านการออกแบบอย่างเหมาะสมอาจก่อให้เกิดการร้อนเกินไป ซึ่งอาจทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้เมื่อสัมผัสโดนภาชนะโดยตรง
3. เครื่องใช้สแตนเลสที่ผลิตด้วยวัสดุที่ไม่เหมาะสมอาจปล่อยสารพิษออกมาขณะใช้งาน โดยที่ผู้ใช้ไม่ทันรู้ตัว ทำให้สูดดม หรือรับเข้าร่างกายจากการปนเปื้อนในอาหาร หรือการสัมผัสโดยตรง
การใช้งานเครื่องใช้สแตนเลสได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในวงกว้าง บวกรวมกับเทคโนโลยีในปัจจุบัน จะเห็นได้ว่านอกจากสีตามธรรมชาติของเครื่องใช้ชนิดนี้ ยังมีการเคลือบสร้างสีสันให้ดูสวยงาม นำไปใช้งานได้อย่างปลอดภัยได้ แต่ทั้งนี้ก็จะต้องระมัดระวัง เลือกซื้อจากผู้ผลิตที่มีความน่าเชื่อถือ เพื่อป้องกันอันตราย และเพื่อความสบายใจในระยะยาว