แชมพูคืออะไร มีประโยชน์ วิธีใช้งานและอันตรายอะไรบ้าง?
แชมพู(Shampoo) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ยาสระผม” เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ประจำบ้าน เพื่อใช้สำหรับทำความสะอาดเส้นผมและหนังศีรษะ อีกทั้งยังช่วยเรื่องการบำรุงเส้นผม ลักษณะเป็นของเหลว มีความหนืด บางชนิดผลิตเป็นแชมพูก้อน ใช้ผสมกับน้ำเพื่อให้เกิดฟองก่อนนำมาทาลงบนศีรษะ
คุณสมบัติหลักของแชมพูคือการชะล้างสิ่งสกปรกที่เกาะอยู่บนเส้นผมได้ เพราะมีส่วนผสมของสารลดแรงตึงผิว จึงช่วยกำจัดคราบไขมันในระหว่างวันให้หลุดออกไป คล้ายกับสบู่ โดยสารดังกล่าวมักจะเป็นโซเดียมลอริลซัลเฟต หรือโซเดียมลอเรทซัลเฟต
ผลิตภัณฑ์ชนิดนี้ได้รับความนิยมมาตั้งแต่ในปี ค.ศ.1870 ถือกำเนิดขึ้นที่ประเทศอังกฤษ ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกันกับที่นักเคมีชาวเยอรมันค้นพบสารซักฟอกด้วย จนทำให้สารดังกล่าวกลายเป็นสูตรพัฒนานำมาสู่แชมพูที่มีสรรพคุณอันหลากหลายให้เลือกใช้ในปัจจุบัน แม้ว่าในช่วงเวลานั้นแชมพูยังไม่ถูกบรรจุลงในขวด แต่จะพบได้ในร้านทำผม ใช้นวดหนังศีรษะและเส้นผมที่กำลังหมาดให้แก่ลูกค้า โดยปกปิดสูตรเฉพาะเหล่านั้นเอาไว้ เนื่องจากช่างทำผมจะทำหน้าที่ปรุงกันเอง ทำให้ผลลัพธ์ที่ได้แตกต่างกันออกไป แต่ก็มีส่วนผสมหลักคือ น้ำ, โซดา และสบู่ จนกระทั่งมีชาวมอเมริกันได้เปิดตลาดแชมพูขึ้นในประเทศช่วงปี ค.ศ.1900 ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา แชมพูได้ถูกพัฒนาให้ใช้งานสะดวก นิยมใช้ในร้านเสริมสวย และในครัวเรือนมากขึ้น จนกลายเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับใช้สระผมมาจนถึงทุกวันนี้
ประโยชน์ของแชมพู
1.ช่วยชำระสิ่งสกปรก สิ่งแปลกปลอม คราบไขมันที่เกาะอยู่บนเส้นผมให้หลุดออกไป โดยไม่ทำลายสภาพของเส้นผม
2.ช่วยทำให้เส้นผมและหนังศีรษะสะอาด รู้สึกเบาสบายหลังจากสระผมเสร็จ เหมือนกับการอาบน้ำถูสบู่
3.แชมพูบางชนิดมีคุณสมบัติช่วยกำจัดรังแค และอาการคันหนังศีรษะได้ ซึ่งจะมีส่วนผสมเฉพาะสำหรับคนที่มีปัญหาดังกล่าว
4.ใช้แทนสบู่เมื่อยามจำเป็น เนื่องจากมีส่วนผสมที่ใกล้เคียงกัน สามารถนำมาชำระล้างร่างกายได้เมื่อยามฉุกเฉิน
5.ช่วยรักษาสภาพเส้นผมให้มีน้ำหนัก ดูเงางาม เป็นตัวช่วยบำรุงให้เส้นผมสุขภาพดี
6.สามารถช่วยลอกพลาสเตอร์ปิดแผลออกอย่างง่ายดาย โดยไม่ทำให้รู้สึกเจ็บที่ผิวหนัง ด้วยการหยดยาสระผมสูตรปกติทิ้งไว้ที่ขอบของพลาสเตอร์ ทิ้งไว้ 1-2 นาที จนซึมเข้าด้านใน จะช่วยลอกได้ง่ายกว่าปกติ และไม่ทิ้งคราบกาวเอาไว้
7.ใช้ทำความสะอาดมือได้หากไม่มีสบู่ใช้ เพราะมีสารกำจัดสิ่งสกปรก จึงช่วยทำให้มือสะอาดได้ระดับหนึ่ง
8.ใช้แชมพูผสมน้ำนำมาขัดตามซอกหวี ช่วยกำจัดคราบไคลและสิ่งสกปรกที่ติดอยู่ให้หลุดออก กลายเป็นหวีที่ดูสะอาดและใหม่ขึ้น
9.ใช้เช็ดกำจัดคราบเหงื่อไคลที่อยู่บนกระเป๋าหรือรองเท้าหนังได้ ด้วยการนำมาขัดหลังจากเช็ดทำความสะอาดแล้ว จะทำให้เกิดความเงางาม และมีสารเคลือบป้องกันฝุ่นเกาะได้อีกชั้น
10.แชมพูที่มีส่วนประกอบจากธรรมชาติ โดยเฉพาะแชมพูสมุนไพร จะช่วยดูแลหนังศีรษะให้แข็งแรง และยังบำรุงเส้นผมให้สวยดกดำ เช่น แชมพูมะกรูด เป็นต้น
11.ช่วยให้เกิดความรู้สึกผ่อนคลายขณะสระผม ด้วยกลิ่นหอมของแชมพู เหมือนกับการชำระล้างร่างกายอยู่ในสปา ลดความเครียด กระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตขณะสระผมได้ด้วย
วิธีใช้แชมพูให้ถูกต้อง
1.ก่อนสระผมด้วยแชมพู จะต้องล้างทำความสะอาดเส้นผมด้วยน้ำเปล่าอุณหภูมิปกติก่อนในครั้งแรก เพื่อกำจัดสิ่งสกปรกบางส่วนออกไปก่อน และเส้นผมที่เปียกชุ่มจะช่วยให้แชมพูถูกทาได้ง่ายอย่างทั่วถึง
2.ควรสระผม 2 รอบต่อครั้ง หลังจากสระครั้งแรกแล้วให้ล้างทำความสะอาด แล้วลงแชมพูอีกเป็นครั้งที่สอง เพื่อช่วยให้สิ่งสกปรกถูกกำจัดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3.ควรสระผมด้วยแชมพูอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 ครั้ง หรืออาจมากกว่านั้น หากเส้นผมต้องเผชิญกับสภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยเชื้อโรคและสิ่งสกปรก
4.เลือกใช้แชมพูที่มีคุณสมบัติเหมาะสมกับหนังศีรษะและเส้นผม เพื่อช่วยให้ผมได้รับการดูแลที่ดีที่สุด
5.ในขณะสระผม ควรนวดหนังศีรษะและชะโลมแชมพูให้ทั่วตั้งแต่โคนจรดปลาย โดยนวดอย่างเบามือ ไม่ควรเกาหนังศีรษะแรง ๆ เพราะจะทำให้เกิดบาดแผลได้
อันตรายจากแชมพูที่ควรระวัง
1.แชมพูบางชนิดที่มีความเข้มข้นมาก อาจทำให้หนังศีรษะ หรือผิวบริเวณใบหน้าเกิดอาการแพ้ แสบคัน หรือแดง หลุดลอกเป็นขุยได้
2.หากใช้แชมพูที่ไม่เหมาะสมกับสภาพหนังศีรษะและเส้นผม อาจทำให้เกิดอาการแพ้เป็นรังแครุนแรง ตกสะเก็ด และเป็นแผลพุพองตามมา
3.หากใช้แชมพูที่ไม่ได้คุณภาพ มีสารเคมีที่เป็นอันตรายรุนแรง เสี่ยงที่จะทำให้ผมร่วงอย่างหนัก และสามารถซึมเข้าสู่ผิวหนัง ตรงเข้าสู่กระแสเลือด ไปทำลายระบบอวัยวะภายใน จนทำให้เกิดเจ็บป่วยตามมา
4.หากวางเอาไว้ในตำแหน่งที่เด็กเล็กคว้าได้ อาจนำเข้าปาก และกลืนลงไปได้อย่างง่ายดาย เพราะเป็นของเหลว เสี่ยงอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้เลยทีเดียว
ผลิตภัณฑ์แชมพูที่ใช้งานกันอยู่ในปัจจุบันเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ เพราะเป็นตัวช่วยดูแลเส้นผมให้สะอาด ลดการเกิดกลิ่นอันไม่พึงประสงค์ โดยเฉพาะในผู้หญิง ซึ่งจะมีแชมพูให้เลือกหลากหลายประเภทตามต้องการ และยังมีแชมพูที่ใช้เพื่อรักษาโรคผิวหนังที่เกิดขึ้นกับเส้นผมหรือหนังศีรษะที่แยกย่อยออกไปอีกจำนวนมาก
