ไม้กวาดคืออะไร มีประโยชน์ ประเภทและข้อควรระวังอะไรบ้าง?
ไม้กวาด(Broom) คือ อุปกรณ์สำหรับทำความสะอาดชนิดหนึ่ง ในอดีตผลิตขึ้นจากต้นเลานำมามัดรวมกันเป็นกำสำหรับใช้กวาดฝุ่นผงต่าง ๆ บนพื้น ซึ่งมีต้นกำเนิดมายาวนานตั้งแต่ 200 ปีก่อนหน้านี้ เป็นการคิดค้นและประดิษฐ์ขึ้นจากเกษตรกรที่ชื่อว่า ลิวาย ดิกเคนสัน ซึ่งสังเกตเห็นภรรยาเก็บเศษใบไม้กิ่งไม้ด้วยมือเพื่อทำความสะอาดสวนมายาวนานหลายปี จนเกิดไอเดียว่าจะต้องสร้างเครื่องทุ่นแรงที่ช่วยให้การทำความสะอาดง่ายและรวดเร็วขึ้น เขาได้นำเอาฟางข้าวมัดรวมเข้าด้วยกันเพื่อให้ภรรยาใช้งานกวาดใบไม้ และเรียกชื่อสิ่งประดิษฐ์นี้ว่า Broomcorm มีการนำออกมาจำหน่าย ก่อนจะพัฒนาขึ้นเป็นแบบมีด้ามจับเพื่อลดอาการปวดเมื่อยหลังในเวลาต่อมา
การพัฒนาไม้กวาดยังดำเนินต่อไปในกลุ่มพัฒนาจากประเทศอังกฤษ จนกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยม ใช้งานกันอย่างแพร่หลายภายในบ้าน เป็นของใช้ในครัวเรือนที่เรียกได้ว่าต้องมีทุกบ้าน จากการผลิตแบบพื้นบ้านทั่วไปที่ใช้เวลานาน ก็เริ่มมีการนำเอาอุตสาหกรรมเข้ามาใช้ ซึ่งสามารถผลิตไม้กวาดได้ในปริมาณมากต่อวัน และเพียงพอต่อการจำหน่ายไปยังประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย
ประโยชน์ของไม้กวาด
- เป็นอุปกรณ์ทำความสะอาดที่ช่วยประหยัดแรงในการเก็บกวาดแบบเดิม ๆ ที่อาจต้องใช้การเก็บด้วยมือ เพราะไม้กวาดจะช่วยทำความสะอาดใบไม้แห้ง เศษขยะ และฝุ่นผง บนพื้นได้อย่างง่ายดาย
- ไม้กวาดบางชนิดออกแบบมาสำหรับทำความสะอาดพื้นเปียก อย่างไม้กวาดก้านมะพร้าว ซึ่งจะมีลักษณะแข็ง ช่วยกวาดพื้นเปียกได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังใช้ขัดถูพื้นให้สะอาดจากคราบตะไคร่และคราบสกปรกที่ติดอยู่ให้ถูกกำจัดออกไปด้วย
- ใช้กำจัดหยากไย่บนเพดาน หลังคาบ้าน และส่วนต่าง ๆ ที่มักมีแมงมุมมาทำรังเอาไว้ ด้วยการใช้ไม้กวาดที่มีก้านยาว ซึ่งจะช่วยให้เอื้อมถึงเพดานได้ง่าย ไม่จำเป็นต้องปีนบันได้ขึ้นไปให้เสี่ยงอันตราย
- ช่วยทำความสะอาดพื้นผิวผนังด้านข้างที่อาจมีฝุ่นหรือหยากไย่เกาะ ช่วยลดฝุ่นบนผนังบ้านได้อีกทาง
- ใช้ปัดกวาดสิ่งสกปรกต่าง ๆ ที่อาจมองไม่เห็นบนกำแพงรั้วบ้าน ซึ่งมีความสูงมากกว่าช่วงตัว สามารถใช้ไม้กวาดปัดเอาเศษฝุ่นและเศษขยะต่าง ๆ ลงมาจากกำแพง ป้องกันการสะสมจนกลายเป็นคราบสกปรก
- ไม้กวาดดอกหญ้าที่มีเป็นก้านอ่อน ใช้ทำความสะอาดพื้นเรียบได้โดยไม่ส่งผลให้เกิดริ้วรอย
- การใช้ไม้กวาดแทนการใช้น้ำยาทำความสะอาดพื้น มีความปลอดภัยและไม่ต้องกังวลเรื่องสารเคมีอันตราย โดยเฉพาะในบ้านที่มีเด็กเล็ก เพราะไม้กวาดส่วนใหญ่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ ไม่มีส่วนที่เป็นมลพิษทางสิ่งแวดล้อม
- ใช้เป็นอุปกรณ์ป้องกันตัวได้ในยามฉุกเฉิน ด้วยการใช้ไม้กวาดเป็นอาวุธยามจำเป็น สามารถใช้ป้องกันคนร้าย หรือสัตว์ร้ายที่อาจจะเข้ามาทำร้ายร่างกายได้
- ไม้กวาดทางมะพร้าวใช้ขัดพื้นหน้าบ้านที่มีตะไคร่สีเขียวแทนการใช้แปรงขัดพื้น ทำให้คราบสกปรกเหล่านั้นถูกกำจัดออกไปได้
- ใช้เป็นไม้ค้ำยันยามจำเป็นด้วยการถอดเอาไม้กวาดออกให้เหลือแค่ส่วนของด้าม ใช้พยุงตัวเมื่อเกิดการบาดเจ็บที่ขาข้างใดข้างหนึ่ง
- ใช้เกลี่ยหน้าดินให้เรียบเสมอกันได้ด้วยการใช้ไม้กวาดที่เป็นแบบไม้ไผ่ ซึ่งจะเป็นซี่หนาแยกจากกัน และมีส่วนงุ้มที่ปลายคล้ายกับส้อม ใช้เกลี่ยหน้าดินและใช้ลากเอาเศษใบไม้ และกิ่งไม้ที่ไม่ต้องการให้ถูกกรองออกไปจากพื้นดินดังกล่าวได้ง่ายกว่าไม้กวาดชนิดอื่น
ประเภทของไม้กวาด และวิธีใช้งานที่ถูกต้อง
- ไม้กวาดดอกหญ้า – เป็นไม้กวาดยอดฮิตประจำครัวเรือน ใช้งานภายในบ้านสำหรับทำความสะอาดพื้นเรียบ ผลิตมาจากมัดดอกหญ้า ใช้กวาดเศษผงขนาดเล็กและฝุ่นละอองได้ดี และเหมาะสำหรับใช้งานบนพื้นแห้งเท่านั้น
- ไม้กวาดก้านทางมะพร้าว – เป็นไม้กวาดที่มีลักษณะแข็งเพราะเป็นการมัดเอาทางมะพร้าวหรือทางตาลรวมเข้าด้วยกันจนแน่น ใช้สำหรับกวาดพื้นด้านนอกบ้านที่ไม่ต้องระมัดระวังเรื่องรอยขีดข่วน ใช้งานได้ง่ายทั้งพื้นแห้งและเปียก เหมาะสำหรับกำจัดสิ่งสกปรกที่มีขนาดใหญ่สักหน่อย ไม่เหมาะสำหรับกวาดเศษผงขนาดเล็ก
- ไม้กวาดหยากไย่ – ใช้งานสำหรับกวาดเพดานและหลังคาบ้าน ส่วนใหญ่ผลิตมาจากดอกหญ้า แต่มีความแข็งมากกว่า บางชนิดก็เป็นแบบพลาสติกไนล่อน จุดเด่นคือมีด้ามจับยาว เพื่อช่วยเอื้อมให้ถึงเพดานได้สะดวก กำจัดหยากไย่ตามมุมต่าง ๆ ทั่วทั้งบ้านได้ดี
ข้อควรระวังในการใช้ไม้กวาด
- ไม้กวาดดอกหญ้าจากธรรมชาติ อาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ เพราะมีส่วนของดอกหญ้าแห้งที่อาจพัดเอาละอองก้านออกไปในอากาศ อาจทำให้จาม หรือเกิดผดผื่นที่ผิดหนังสำหรับคนที่มีอาการแพ้เป็นทุนเดิม
- ไม้กวาดที่ไม่ได้มาตรฐานมักจะมาพร้อมกับแมลงขนาดเล็ก เมื่อตั้งวางทิ้งไว้จะทำให้เกิดเป็นขุยขึ้นบนด้ามจับ ทำให้กลายเป็นฝุ่นผงเพิ่มขึ้นภายในบ้านได้
- ไม้กวาดดอกหญ้าเมื่อนำไปใช้กวาดพื้นที่เปียก จะทำให้กักเก็บสิ่งสกปรกเอาไว้ หากไม่ทำความสะอาดก่อนนำมาใช้งานภายในบ้าน จะทำให้สิ่งสกปรกสะสม และกลายเป็นการเพิ่มเชื้อโรคและแบคทีเรียในบ้านแบบไม่รู้ตัว
จะเห็นได้ว่าไม้กวาดเป็นอุปกรณ์ที่ยังได้รับความนิยมกันอยู่ในปัจจุบัน แม้ว่าจะมีอุปกรณ์ทันสมัยอื่น ๆ เข้ามาทดแทนแล้วก็ตาม ซึ่งการพัฒนาของไม้กวาดก็เริ่มมีเพิ่มขึ้นด้วย โดยเฉพาะวัสดุที่นำมาใช้ จะเริ่มเป็นการผลิตจากพลาสติกและซิลิโคน เพื่อตอบโจทย์ความสะดวก และแก้ไขข้อจำกัดต่าง ๆ อันเป็นปัญหาของอุปกรณ์ชนิดนี้ให้มีประสิทธิภาพในการใช้งานได้ดียิ่งขึ้น
ข้อเสียของไม้กวาด
ไม้กวาดแม้จะเป็นอุปกรณ์ทำความสะอาดที่เรียบง่ายและใช้งานได้ดี แต่ก็มีข้อเสียที่ควรพิจารณาเช่นกัน ดังนี้:
- ไม่สามารถทำความสะอาดได้อย่างหมดจด: ไม้กวาดสามารถใช้กวาดฝุ่นและเศษผงขนาดใหญ่ได้ แต่ไม่สามารถทำความสะอาดคราบสกปรกที่ฝังแน่น หรือฝุ่นละอองขนาดเล็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- อาจทำให้ฝุ่นฟุ้งกระจาย: การกวาดด้วยไม้กวาดอาจทำให้ฝุ่นฟุ้งกระจายในอากาศ ซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้หรือโรคระบบทางเดินหายใจ
- ไม่เหมาะกับพื้นผิวบางประเภท: ไม้กวาดบางชนิดอาจไม่เหมาะกับพื้นผิวบางประเภท เช่น ไม้กวาดดอกหญ้าอาจไม่เหมาะกับพื้นผิวที่เปียกหรือพื้นผิวที่ขรุขระ
- ต้องออกแรงกวาด: การใช้ไม้กวาดต้องออกแรงกวาด ซึ่งอาจทำให้เมื่อยล้าได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับหลังหรือแขน
- ต้องเปลี่ยนใหม่บ่อย: ไม้กวาดที่ทำจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ดอกหญ้า หรือทางมะพร้าว อาจมีอายุการใช้งานไม่นานนัก และต้องเปลี่ยนใหม่บ่อยครั้ง
- อาจเก็บฝุ่นได้ไม่หมด: ไม้กวาดบางชนิด เช่น ไม้กวาดขนไก่ อาจเก็บฝุ่นได้ไม่หมด และต้องนำไปเคาะฝุ่นออกบ่อยๆ
- อาจทำให้เกิดเสียงดัง: การกวาดพื้นด้วยไม้กวาดอาจทำให้เกิดเสียงดัง ซึ่งอาจรบกวนผู้อื่นได้
อย่างไรก็ตาม ข้อเสียเหล่านี้สามารถลดลงได้ด้วยการเลือกใช้ไม้กวาดให้เหมาะสมกับพื้นผิว และการใช้งานร่วมกับอุปกรณ์ทำความสะอาดอื่นๆ เช่น เครื่องดูดฝุ่น หรือไม้ถูพื้น
